10 zasad prowadzenia opieki farmaceutycznej przez farmaceutę – Dekalog

dekalog_16x9.jpg

Na przestrzeni lat, zawód farmaceuty ewoluował od konwencjonalnych i tradycyjnych podstaw polegających m.in. na wydawaniu i przygotowaniu leków, do zaawansowanej roli farmaceuty, jako osoby skoncentrowanej na pacjencie, jego potrzebach medycznych oraz samej terapii lekowej. Ten kierunek wytyczył drogę rozwoju opieki farmaceutycznej. (1)

Zaordynowana przez lekarza terapia to dopiero początek drogi. Zawsze istnieje ryzyko wystąpienia różnego rodzaju interakcji lekowych związanych np. z przyjmowanymi przez pacjenta preparatami bez recepty. Proces leczenia jest również często obarczony błędami związanymi z samym sposobem i czasem przyjmowania leków.
Farmaceuta może stać się sprzymierzeńcem lekarza w skutecznym leczeniu pacjentów, lecz jak to osiągnąć? Poniżej przedstawiam 10 aspektów, które należy uwzględnić przygotowując się do wdrożenia i prowadzenia opieki farmaceutycznej.

I.    Zdobądź zaufanie pacjenta-budowanie relacji jest bardzo ważne. Pacjenci często poruszają intymne i delikatne tematy. Od Twojego profesjonalnego podejścia i wyczucia zależy tutaj bardzo dużo.

II.    Rozmowa z pacjentem - może mieć charakter ustrukturyzowany np. w formie schematu wykorzystywanego w krajach anglosaskich tzw.” WHHAM questions”. (Who is it for? What are the symptoms?; How long have the symptoms been present?; Any other medication being used at present?; and What Medication has been tried already?)Uniwersalność tych pytań pozwala na ich zastosowanie właściwie we wszystkich przypadkach tzn. zarówno wtedy, gdy pacjent mówi nam o schorzeniu lub dolegliwości, ale również wtedy, gdy prosi o konkretny preparat/produkt lub kładzie go przed nami. Powyższe pytania mogą stanowić trzon każdej rozmowy z pacjentem. 
Można również użyć własnych słów i sformułowań. Najważniejszy jest cel, czyli pozyskanie jak najwięcej informacji o lekach, które przyjmuje pacjent. Na początku rozmowy należy wsłuchać to co ma do powiedzenia pacjent. Pacjenci potrafią robić bardzo dużo dygresji w związku z tym należy umiejętne poprowadzić rozmowę, tak aby była na temat.

III.    Zadawanie pytań - Pytania a przede wszystkim ich prosta struktura to baza, która pozwala uzyskać jak najwięcej cennych informacji o objawach i dolegliwościach pacjenta, a potem przekazać właściwe rekomendacje. Bardzo często już po paru minutach rozmowy pacjent odpowie na część kluczowych pytań, następnie należy uzupełnić brakujące informacje zadając dodatkowe pytania.

IV.    Koncyliacja lekowa -w kolejnym etapie należ zapoznać się z pełną listę leków, które przyjmuje pacjent, zwracając uwagę na suplementy, leki OTC oraz preparaty ziołowe, które bardzo często mogą wchodzić w interakcje z przepisanymi lekami. W ten sposób można szybko zidentyfikować możliwość wystąpienia niebezpiecznych oraz możliwych działań niepożądanych. Wielu pacjentów podejmuje próbę samoleczenia i decyduje się na użycie wcześniej przepisanych przez lekarza lub doradzonych przez farmaceutę preparatów. Ocena efektywności podjętego leczenia może zapobiec niebezpiecznym sytuacjom.

V.    Prosto i zrozumiale-podczas rozmowy formułujemy merytoryczne pytania, ale w sposób łatwy do zrozumienia przez pacjenta. Mówimy wyraźnie, powoli, unikając żargonu medycznego, tak aby przekaz dla pacjenta był czytelny.

VI.    Ustalenie objawów i czasu ich trwania - Bardzo często trzeba zadać kilka dodatkowy pytań, aby ustalić więcej szczegółów. Większość niegroźnych schorzeń ustępuje po kilku dniach także pacjent być może potrzebuje już na tym etapie konsultacji z lekarzem lub zmiany formy leczenia.

VII.   Wyciąganie właściwych wniosków - od nich zależy rekomendacja Farmaceuty i to jak w ten sposób pomożemy pacjentowi. Opieramy się przede wszystkim na twardych faktach oraz swojej wiedzy.

VIII.  Stworzenie rekomendacji i planu działania - Należy upewnić się, że dobrze zrozumieliśmy pacjenta i jego dolegliwość. Tutaj pomocne może okazać się powtórzenie do pacjenta kluczowych punktów które udało się ustalić podczas rozmowy. W ten sposób pokazujemy, że słuchaliśmy i jesteśmy zainteresowani jego problemami, ale również wyeliminujemy ewentualne nieporozumienia. Nigdy nie przeskakujmy od razu do diagnozy i rekomendacji zakładając po pierwszej odpowiedzi na pytanie, że już wszystko wiemy. Ten krótki czas wywiadu należy wykorzystać jak najefektywniej, tak aby przekazać pacjentowi wszystkie informacje odnośnie dawkowania i stosowania leku lub preparatu. Powinniśmy upewnić się, że wszystko jest dla pacjenta jasne i klarowne. Dopytajmy pacjenta czy nie potrzebuje jakiś innych dodatkowych informacji.

IX.    Zaproponowanie zmian w terapii lub jej korekta (jeśli jest konieczna) oraz zaplanowanie razem z pacjentem jej wdrożenia -  Dopiero w momencie, gdy wiemy już wszystko na temat schorzenia lub problemu, z którym przyszedł do nas pacjent będziemy mogli doradzić właściwy preparat. Gdy w naszej ocenie konieczna jest konsultacja z lekarzem, przekazujemy taką informacje w delikatny i spokojny sposób tak aby nie wywołać lub wzbudzić dodatkowo niepokoju u pacjenta.

X.    Wsparcie i okazanie empatii –pacjenci są bardzo często zagubieni. Może zdarzyć się, że będziemy musieli pozyskać informacje od pacjenta, który będzie niechętny do rozmowy.  Pacjent często czuje się zakłopotany, pełen obaw a czasem będzie nawet przestraszony lub zmartwiony objawami. Należy okazać dużo zrozumienia i cierpliwości. Bardzo duże znaczenie ma sposób w jaki zadajemy pytania. Kierujmy się empatią, nie ma znaczenia kolejność zadanych pytań, dostosowujemy je do sytuacji. Kluczem do sukcesu jest, aby zostały zadane one w sposób naturalny (“nie robotycznie”).

XI.    I punkt dodatkowy dekalogu podziękuj za rozmowę i okazane zaufanie
 

Piśmiennictwo:

  1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3217341/

Przeczytaj także

W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies, tj. niewielkie informacje tekstowe wysyłane przez serwer i zapisywane na Państwa twardym dysku, lub innym nośniku danych w celu: prawidłowego funkcjonowania wyświetlanej przez Państwa strony, jej konfiguracji, bezpieczeństwa, monitorowania stanu sesji. Pomagają nam one również dostosowywać stronę do Państwa potrzeb. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu.

Klikając w „Odrzuć pliki cookies”, na Państwa urządzeniu będą zapisywanie wyłącznie pliki cookies niezbędne do przeglądania witryny i korzystania z jej funkcji.
Klikając w „Zezwól na wybrane pliki cookies”, na Państwa urządzeniu będą zapisywanie wybrane wcześniej pliki cookies według Państwa preferencji.
Klikając w „Zezwól na wszystkie pliki cookies” zgadzacie się Państwo na przechowywanie plików cookies na Państwa urządzeniu.
W każdym czasie można dokonać zmiany ustawień plików cookies, wycofać swoją zgodę lub uzyskać więcej informacji tutaj: Polityka cookies